Sprawdzalność przysłów ludowych o pogodzie
Jak Barbara po wodzie, to Boże Narodzenie po wodzie (i odwrotnie) - to chyba najbardziej znane polskie przysłowie dotyczące prognozowania pogody. Ile jest prawdy, w tych często bardzo starych przysłowiach? Czy mądrość pokoleń tworzących je na podstawie wieloletnich obserwacji, ma pokrycie w dzisiejszym, trochę kapryśnym klimacie?
Badaniami zajęli się uczniowie klasy 8, przy czym skupiliśmy się na przysłowiach punktowych, czyli takich, które jednoznacznie wskazują konkretne daty i typ pogody:
  • Jak Barbara po wodzie, to Boże Narodzenie po wodzie (i odwrotnie)
  • Święta Regina mgły rozpina
  • W dniu Wandy gdy słonko bezchmurnie zachodzi, święty Jan pogodą rolników nagrodzi
  • Gdy Zielna Matka deszcz przynosi, to i na Narodzenie Matki rosi
  • Jakie Najświętszej Maryi Panny urodziny, takie też i Imieniny
  • Gdy Piotr z Pawłem w deszcz uderzy, słońce za mgłą tydzień leży
    lub podobne Gdy święty Piotr z Pawłem płaczą, ludzie przez tydzień słońca nie zobaczą
  • W Przemienienie Pańskie są burze szatańskie


Oto dotychczasowe wyniki naszych badań.

Jak Barbara po wodzie, to Boże Narodzenie po wodzie (i odwrotnie)
(Barbary – 4 grudnia, Boże Narodzenie - 25 grudnia)
Źródło badań: meteomodel.pl (stacja meteo RZESZÓW-JASIONKA)
Ilość badanych lat: 53
Zgodność z przysłowiem: 23 (43%)

WNIOSEK: W "obecnych" czasach przysłowie nie sprawdza się.

Tabela z dokładnymi danymi (plik .pdf)

W dniu Wandy gdy słonko bezchmurnie zachodzi, święty Jan pogodą rolników nagrodzi
(Wandy – 23 czerwca, Jana – 24 czerwca)
Zachód słońca 23 czerwca: 20:45
Źródło badań: meteomodel.pl (stacja meteo RZESZÓW-JASIONKA)
UWAGI: określenie „bezchmurnie zachodzi” traktujemy jako zachmurzenie na poziomie 0 lub 1/8 (ok. 13% pokrycia nieba przez chmury).
Ilość badanych lat: 60
Ile razy przysłowie „pasowało” do założenia „bezchmurnie zachodzi”: 16 (27% wszystkich badanych lat)
Zgodność z przysłowiem: 13 z 15 (87%)

WNIOSEK: można stwierdzić, że przysłowie jest prawdziwe.

Tabela z dokładnymi danymi (plik .pdf)

Gdy Zielna Matka deszcz przynosi, to i na Narodzenie Matki rosi
(Zielna – 15 sierpnia, Narodzenie Matki – 8 września)
Zachód słońca 23 czerwca: 20:45
Źródło badań: meteomodel.pl (stacja meteo RZESZÓW-JASIONKA)
UWAGI: W naszym badaniu sprawdzamy, czy jeśli 15 sierpnia był deszcz (w ciągu dnia), to czy również padało (lub była burza) 8 września.
Ilość badanych lat: 60
Ile razy przysłowie „pasowało” do założenia „gdy Zielna Matka deszcz przynosi”: 12 (20% wszystkich badanych lat)
Zgodność z przysłowiem: 8 (67%)

WNIOSEK: 67% to trochę za mało, aby stwierdzić, że przysłowie jest "prawdziwe".

Tabela z dokładnymi danymi (plik .pdf)

Jakie Najświętszej Maryi Panny urodziny, takie też i Imieniny
(Urodziny Maryi – 8 września, Imieniny Maryi – 15 września)
Źródło badań: meteomodel.pl (stacja meteo RZESZÓW-JASIONKA)
UWAGI: W naszym badaniu sprawdzamy, czy 8 i 15 września była taka sama pogoda (czyli np. deszcz-deszcz, bez deszczu-bez deszczu, burza-burza, itp.)
Nie bierzemy pod uwagę deszczu w godzinach głębokiej nocy (od ok. 22 – do ok. 4rano).
Ilość badanych lat: 64
Zgodność z przysłowiem: 37 (58%)

WNIOSEK: 58% to trochę za mało, aby stwierdzić, że przysłowie jest "prawdziwe".

Tabela z dokładnymi danymi (plik .pdf)

W Przemienienie Pańskie burze są szatańskie
(Przemienienie Pańskie - 6 sierpnia)
Źródło badań: meteomodel.pl (stacja meteo RZESZÓW-JASIONKA)
UWAGI: W naszym badaniu sprawdzaliśmy również dzień poprzedni i następny (5 i 7 sierpnia).
Ilość badanych lat: 54
Zgodność z przysłowiem: 7 (13%)

Zgodność z przysłowiem, gdy weźmiemy pod uwagę również 5 i 7 siernia: 16 (30%)
WNIOSEK: Przysłowie nie jest prawdziwe..

Tabela z dokładnymi danymi (plik .pdf)



Takie sprawdzanie jest bardzo czasochłonne, więc pozostałe wyniki zamieścimy w miarę postępu badań.


Zespół Szkół im. S. Pigonia w Medyni Łańcuckiej © 2021